Οδικό δίκτυο ορεινού Θέρμου: Μήπως τώρα είναι η ώρα; Του Νίκου Κωστακόπουλου*

Οδικό δίκτυο ορεινού Θέρμου. «Μια κουραστική ιστορία που βαρεθήκαμε ν’ ακούμε», ίσως σκεφτούν πολλοί που θα ξαναδούν δημοσιευμένο ένα ακόμη απ’ τα πολλά άρθρα που έχουν γραφεί και δημοσιευθεί στον ηλεκτρονικό και έντυπο.... τύπο για το ζήτημα αυτό. Και είναι λογικό για καθέναν, ο οποίος δεν βιώνει το πρόβλημα και που δεν έχει, όπως είναι φυσικό, την πλήρη εικόνα των παραμέτρων της υπόθεσης, και που συνήθως συνδυάζει τη μη επίλυση του προβλήματος με το πληθυσμιακό κριτήριο της περιοχής αυτής, να σκεφθεί κάπως έτσι. Εξάλλου, ο κόσμος αντιμετωπίζει μεγαλύτερα προβλήματα, θα σκεφθεί, ίσως, κάποιος άλλος, και πρέπει τώρα ν’ ασχολούμαστε μ’ αυτά;

Αυτή είναι, όμως, η πρώτη ανάγνωση. Αν κάποιος εξετάσει – με καλή πίστη, εννοείται – προσεκτικότερα τις παραμέτρους της υπόθεσης, θα διαπιστώσει πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Και θα προσπαθήσω στη συνέχεια να εξηγήσω με απλή παράθεση επιχειρημάτων γιατί δεν είναι έτσι, αν και ξέρω πως γίνεται κουραστικό. Περισσότερο κουραστικό είναι, όμως, για την περιοχή αυτή που υφίσταται τις αρνητικές συνέπειες του περιγραφόμενου προβλήματος, χρόνια τώρα και φως δεν φαίνεται στον ορίζοντα για οριστική λύση του προβλήματος. Η επιμονή είναι το σημαντικότερο μέσο για όποιον δεν εισακούγεται όταν έχει δίκιο κι ας κινδυνεύει να του αποδοθεί ακόμα και ο χαρακτηρισμός της γραφικότητας. Όλα θα τα ανεχθούμε, αρκεί να αισθανόμαστε πως προσφέρουμε έστω και ένα λιθαράκι για το κοινό καλό.

Το ορεινό Θέρμο, λοιπόν, στο σύνολό του, δηλαδή η κατ’ εξοχήν ορεινή περιοχή του Δήμου Θέρμου, όπως ορίζεται στο δυτικό και νότιο τμήμα αυτής από τον ποταμό Φιδάκια, που βρίσκεται ανατολικά του Θέρμου, βόρεια από την κορυφογραμμή του Παναιτωλικού στα όρια με την Ευρυτανία και ανατολικά με τη Ναυπακτία, με όριο τον Εύηνο, την Ευηνολίμνη και τα Ναυπακτιακά βουνά – μια περιοχή, για να έχουμε εικόνα μεγέθους μακροσκοπικά, με έκταση διπλάσια αυτής της Μυκόνου – με υπέροχη βουνίσια φύση, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις πολύμορφες πτυχώσεις του εδάφους του Παναιτωλικού όρους στις κοιλάδες των ποταμών Φιδάκια, Ευήνου και Γιδομανδρίτη και χαρακτηρίζεται αντίστοιχα από την ποικίλη και πλούσια χλωρίδα και πανίδα, συνιστά πανόραμα της φύσης. Ένα πανόραμα με πολλές εκφάνσεις, οι οποίες προσδιορίζονται από την ποικιλομορφία των τοπίων, τα οποία παρουσιάζονται με διαφορετικό πρόσωπο κάθε εποχή του έτους.

Συνάμα, στην περιοχή αυτή συναντάμε το στίγμα της ανθρώπινης παρουσίας, έντονα αποτυπωμένο στα σημαντικά ανθρωπογενή μνημεία της αγροτικής κληρονομιάς, παλαιότερης και νεότερης, ήπια προσαρμοσμένα στον φυσικό χώρο, το καθένα από τα οποία εκπέμπει και ένα ξεχωριστό μήνυμα. Δεν μπορούμε να παραλείψουμε, βέβαια, ότι η περιοχή αυτή αποτέλεσε κιβωτό της ελευθερίας, αφού αυτή η γη φιλοξένησε την αδούλωτη ελληνική ψυχή κατά τη μακραίωνη περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, μιας και τα δυσπρόσιτα βουνά του ουδέποτε αποτέλεσαν θελκτικό τόπο για τον Οθωμανό δυνάστη.

Αν όλα αυτά συνδυαστούν με το υγιεινό κλίμα της περιοχής αυτής, με τη μικρή απόστασή της τόσο από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Δυτικής Ελλάδας, Πάτρα και Αγρίνιο, αφού κατά μέσο όρο η απόστασή της απ’ αυτά ανέρχεται στα 70 χμ. και στα 50 χμ. αντίστοιχα, όσο και με την αντίστοιχη ευνοϊκή απόστασή της από το μεγάλο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, και, τέλος, με το γεγονός ότι τα θέλγητρα της εν λόγω περιοχής βρίσκονται σε συνάφεια με τα θέλγητρα του Θέρμου και της λίμνης Τριχωνίδας όσο και με τα αντίστοιχα των όμορων περιοχών της Ευρυτανίας και της Ναυπακτίας, με τις οποίες περιοχές η περιοχή του Δήμου Θέρμου στο σύνολό της συναποτελεί ενιαία αναπτυξιακή οντότητα, τότε προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η όποια στοχευμένη δημόσια επένδυση κατευθυνθεί στην εν λόγω περιοχή αποτελεί επένδυση για το μέλλον. Επένδυση στην ανάπτυξη του οικοτουρισμού και των συναφών εναλλακτικών δραστηριοτήτων όπως και της παραθεριστικής κατοικίας σε μια περιοχή που προσφέρεται με τον καλύτερο τρόπο γι’ αυτόν τον στόχο. Έναν στόχο που βρίσκεται σε συνάφεια με τον εθνικό στόχο για μεγέθυνση του τουριστικού προϊόντος από την επέκταση της ετήσιας τουριστικής περιόδου σε δωδεκάμηνη βάση κατ’ έτος.

Κι εδώ προκύπτει αβίαστα το ερώτημα που έχει σχέση με το πού θα αναπτυχθεί ο τουρισμός των δώδεκα μηνών. Στα βουνά δεν θα γίνει αυτό; Δεν έχει ανάγκη η Αιτωλοακαρνανία και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας από έναν νέο ορεινό τουριστικό προορισμό; Δεν έχουν ανάγκη οι κάτοικοι των πόλεων των περιοχών αυτών και όχι μόνο να μπορούν να απολαμβάνουν με ευκολία το μεγαλείο της φύσης που έχουν δίπλα τους και δεν το γνωρίζουν; Πώς θα γίνει, όμως, αυτό, όταν δεν υπάρχει στοιχειωδώς οδική πρόσβαση προς την περιοχή αυτή;

Πώς δικαιολογείται το ότι μετά από τόσες δεκαετίες ανοδικής αναπτυξιακής πορείας της χώρας στη μεταπολεμική περίοδο, με εξαίρεση βέβαια την περίοδο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα, στο ορεινό Θέρμο 17 οικισμοί, 8 Τοπικές Κοινότητες, επικοινωνούν ακόμα αποκλειστικά με υποτυπώδεις χωματόδρομους, όχι μόνο μεταξύ τους και με τις όμορες περιοχές της Ευρυτανίας και της Ναυπακτίας, αλλά και με το κέντρο και το εθνικό οδικό δίκτυο; Ποια άλλη περιοχή της περιφέρειάς μας και της χώρας ολόκληρης αντιμετωπίζει συσσωρευμένο σε τέτοιο βαθμό τόσο μεγάλο πρόβλημα βασικών υποδομών και δεν μπορεί να λυθεί αυτό; Η απάντηση είναι πως καμία άλλη περιοχή, τουλάχιστο από όσες γνωρίζουμε οι περισσότεροι ανά την Ελλάδα, δεν αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα, καθώς στην Αιτωλοακαρνανία και στη Δυτική Ελλάδα σίγουρα κάτι τέτοιο δεν υπάρχει.

Υπό αυτό το πρίσμα, δεν θα έπρεπε να καταβληθεί κάθε προσπάθεια από κάθε αρμόδιο φορέα και κυρίως από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, που εκ του ρόλου της έχει και τη μεγαλύτερη ισχύ να το κάνει, αλλά και από τον Δήμο Θέρμου, να συντονίσουν τις προσπάθειές τους και από κοινού να διεκδικήσουν με περισσότερη ισχύ τους αναγκαίους πόρους για την υλοποίηση των σχετικών απαιτούμενων οδικών έργων, για να πετύχουν την επίλυση του προβλήματος αυτού στο σύνολό του; Τιμούμε τις όποιες προσπάθειες γίνονται κατά καιρούς και από την Περιφέρεια και από τον Δήμο για την προώθηση του ζητήματος έστω και κατά τι, όπως και για τη συντήρηση του προβληματικού αυτού δικτύου με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουν, αλλά, τι να κάνουμε, δεν επαρκούν αυτά, γιατί το πρόβλημα παραμένει σχεδόν άθικτο λόγω του μεγέθους του και γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να διεκδικήσουμε ως περιοχή με σθένος την επίλυση του προβλήματος αυτού και ο Δήμος και η Περιφέρεια να χρησιμοποιήσουν τις διαμαρτυρίες μας αυτές ως όπλο περαιτέρω διεκδίκησης για το ίδιο ζήτημα και όχι να το εκλάβουν ως οποιασδήποτε μορφής αντιπαράθεσης, όπως, εξάλλου, είναι αυτονόητο.

Μα είναι πολλά τα χρήματα, θα αντιτείνει πιθανόν κάποιος, που πρέπει να ξοδευτούν και δεν περισσεύουν αυτή ειδικά την εποχή. Μα είναι πολλά τα 15 εκατομμύρια ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός των οδικών έργων που είναι ώριμα αυτή τη στιγμή και αναφέρονται στην ουσιαστική βελτίωση – ασφαλτόστρωση δρόμων συνολικού μήκους 34 χιλιομέτρων στην περιοχή αυτή, με τα οποία επιτυγχάνεται η σύνδεση 10 βασικών οικισμών της εν λόγω περιοχής (συμπεριλαμβανομένων στο παραπάνω ποσό και των παρεμβάσεων που αναφέρονται στην αποκατάσταση των ζημιών που προήλθαν από τις καταστροφικές πλημμύρες του 2015); Κι αυτό, όταν είναι γνωστό ότι το τελικό ποσό που θα πληρωθεί αφαιρουμένων των εκπτώσεων δεν θα ανέλθει ούτε στο μισό του προϋπολογισμού των έργων αυτών, το οποίο, μάλιστα, θα εξοφληθεί σταδιακά σε βάθος χρόνου δύο ή και τριών ετών. Αυτό είναι εφικτό, είναι, λοιπόν, η απάντηση, να γίνει ακόμη και σ’ αυτές τις οικονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά με μία προϋπόθεση. Να υπάρξει η απαιτούμενη πολιτική βούληση από όλους τους συναρμόδιους φορείς.

Το θέμα, μάλιστα, έρχεται στην επικαιρότητα τώρα που θα βρεθεί στην Αιτωλοακαρνανία η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών για να παραδώσει στην κυκλοφορία ένα από τα σημαντικότερα τμήματα της Ιονίας Οδού. Είναι η ευκαιρία να αναδειχθεί σε όλες του τις εκφάνσεις και σε όλη του την έκταση το πρόβλημα των χωματόδρομων του ορεινού Θέρμου. Είναι η ευκαιρία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας να αναγάγει το πρόβλημα αυτό στο βάθρο που του αναλογεί, δηλαδή να εντάξει στις κορυφαίες διεκδικήσεις της από το Υπουργείο Υποδομών την εξασφάλιση του προαναφερόμενου ποσού στο σύνολό του, καθώς αυτό σίγουρα είναι στις δυνατότητες του Υπουργείου. Και είναι η ευκαιρία συνάμα της κεντρικής διοίκησης να αποδείξει την ευαισθησία της στην υλοποίηση μιας υποδομής που θα εξισορροπήσει μια κραυγαλέα περιφερειακή ανισορροπία, όπως είναι η προαναφερόμενη του οδικού δικτύου του ορεινού Θέρμου.

Αναμένει, λοιπόν, και μ’ αυτή την ευκαιρία, το ορεινό Θέρμο με αγωνία την ευνοϊκή προώθηση του ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ του με την υπόσχεση ότι ξέρει να τιμά και να το δείχνει εμπράκτως, με όποιον τρόπο και όποτε χρειαστεί, σε όποιον το τιμήσει αναλόγως δίνοντας λύση σ’ αυτή τη χρόνια χαίνουσα πληγή του, που το καταδικάζει σε αναπτυξιακή ομηρεία.

Μήπως, λοιπόν, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή;

Μήπως τώρα είναι η ώρα;

*Νίκος Κωστακόπουλος

(Εκπαιδευτικός – Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου)