«Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΗΓΕΜΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ»

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ του ΜΑΧΩΜΕ ''ΤΑΞΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΠΑΛΗ''

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΚΑΛΟΜΟΙΡΗ*

Ευχαριστώ το ΜΑΧΩΜΕ και τις εκδόσεις «Ταξιδευτής» για την πρόσκληση να μιλήσω για ένα βιβλίο, που αποτελεί μια νέα επεξεργασία του ΜΑΧΩΜΕ, του οποίου η σημασία είναι προφανής, τόσο γιατί καλύπτει ένα σημαντικό κενό στη σχετική βιβλιογραφία, αλλά και για τη σφαιρικότητα της ανάλυσης. Τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχω υπόψη μου να υπάρχει ανάλογη εργασία.!

Και μόνο στη διερεύνηση της ταξικής διάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας να περιοριζόταν το...

βιβλίο, και πάλι θα ήταν σημαντική η συμβολή του. Όμως οι κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις που κάνει, αποκτούν μεγάλη σημασία στις σημερινές συνθήκες, ιδιαίτερα για όσους έχουν ενεργή συμμετοχή στα κοινωνικά κινήματα και σε αυτή καθ’ αυτή την πολιτική διαπάλη.

Αγαπητοί φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,

Την τελευταία επταετία, η ελληνική κοινωνία βρίσκεται «εν βρασμώ». Ο «κοινωνικός βρασμός» από τη φύση του σηματοδοτεί εντάσεις και έκρηξη των αντιθέσεων. Άλλωστε αυτός είναι και πιο σύντομος ορισμός του Μαρξ για την κρίση: «έκρηξη των αντιθέσεων».! Βιώνουμε λοιπόν μια όξυνση των οικονομικών-κοινωνικών-πολιτικών αντιθέσεων, όταν ο «κοινωνικός βρασμός» οδηγεί σε «εξαερώσεις» μισθών και συντάξεων, θέσεων εργασίας, περιουσιών, θεμελιωδών δικαιωμάτων και προκαλεί «εκχυλίσεις» αγανάκτησης, έντασης, φόβου, αλλά και κοινωνικών συγκρούσεων.

ΠΕΝΤΕ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Επιτρέψτε μου να κάνω κάποια σχόλια από το διάβασμα ορισμένων κειμένων που έκανα, διότι για να πούμε την αλήθεια, θέλει αρκετό χρόνο η μελέτη όλων των εισηγήσεων και των θεματικών του βιβλίου. Ποια κατά τη γνώμη μου είναι τα πορίσματα και η ιδιαίτερη σημασία τους.

Πρώτον. Στην ελληνική κοινωνία τις τελευταίες δεκαετίες, ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της κρίσης, έχουν επέλθει σημαντικές ταξικές ανακατατάξεις και αλλαγές, που επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς και την πολιτική διαπάλη.

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι αλλαγές στους κόλπους της Εργατικής Τάξης, κάτω από την επίδραση των μνημονιακών μέτρων, καθώς των αλλαγών στην καπιταλιστική οργάνωση της εργασίας με την εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου μοντέλου διαχείρισης, αλλά και των τεχνολογικών εξελίξεων.

Εκτός από τα μεγάλα πλήγματα που υπέστησαν οι μισθοί, έχουμε μεγάλες αλλαγές στις συνθήκες εργασίας (συντριβή θεμελιωδών εργασιακών δικαιωμάτων), στις μορφές απασχόλησης (ελαστικοποίηση) και εκρηκτική αύξηση του «εφεδρικού στρατού» της ανεργίας. Από την άλλη έχουμε καταστροφή και ένταση της «προλεταριοποίηση» μεγάλου μέρους των μεσαίων στρωμάτων, αλλά και νέες μορφές αναπαραγωγής τους.

Παρά τις εσωτερικές διαφοροποιήσεις, από την ανάλυση των στοιχείων επιβεβαιώνεται η μακροχρόνια τάση αύξησης της μισθωτής εργασίας στο σύνολο του ενεργού πληθυσμού. Ο Ανδρέας Λύτρας, στην εισήγησή του με τίτλο «Η ταξική δομή του σύγχρονου καπιταλισμού - η κοινωνική πόλωση και το ζήτημα του συλλογικού υποκειμένου» παρατηρεί τα εξής: «η κοινωνική πόλωση πιστοποιεί τις ασύμμετρες ταξικές σχέσεις και τα αντίστροφα συμφέροντα μεταξύ των κατόχων του κεφαλαίου και των φορέων της μισθωτής εργασίας» (σελ. 34).

Αν και οι μισθωτοί αποτελούν τα 2/3 του ενεργού πληθυσμού, δεν εντάσσονται όλοι στις γραμμές της εργατικής τάξης. Για παράδειγμα τα «golden boys» ανήκουν ουσιαστικά στην αστική τάξη, ενώ ένα άλλο, σχετικά μεγαλύτερο τμήμα των «λευκών κολάρων», τα λεγόμενα «νέα μισθωτά μεσαία στρώματα» εντάσσονται στην μικροαστική τάξη. Παρ’ ότι από χρόνο σε χρόνο συντελούνται οριακές αυξομειώσεις στο ποσοστό της Εργατικής Τάξης, η τάση ενίσχυσης των γραμμών της διατηρείται.

Σύμφωνα με αναλυτικούς υπολογισμούς του Δ. Κατσορίδα στην εισήγηση με τίτλο η «μισθωτή εργασία στην Ελλάδα», η εργατική τάξη (Ε.Τ.) αποτελούσε το 2014 τη μεγάλη πλειοψηφία (γύρω στο 58%) του οικονομικά ενεργού πληθυσμού (Ο.Ε.Π). Μάλιστα, ο Σπύρος Σακελλαρόπουλος υποστηρίζει στην εισήγησή του με τίτλο «Η μεταβολή της κοινωνικής διαστρωμάτωσης στην Ελλάδα της κρίσης (2009 -2014)», ότι αν συνυπολογίσουμε στην εργατική τάξη (59,2%) και τα φτωχά αγροτικά στρώματα (7,3%), οι οποίοι θα λέγαμε ότι είναι «μισοπρολετάριοι» του χωριού, το συνολικό ποσοστό της Ε.Τ. φτάνει το 66,5% του Ο.Ε.Π. (σελ. 218-319).

Διαψεύδονται έτσι οι διάφορες αναλύσεις, περί «μείωσης» «διάχυσης», «εξαφάνισης» κλπ της Εργατικής Τάξης, των οποίων ο στόχος είναι προφανής. Να αμφισβητηθεί το βάρος και ο ρόλος της ως βασικής κοινωνικής δύναμης που έχει ζωτικά συμφέροντα από την υπέρβαση των καπιταλιστικών σχέσεων, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και τη μετάβαση σε μια ανώτερη κοινωνία.

Τον Μάρτη του 2014, στην απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΜΕΤΑ εκτιμούσαμε ότι «αναπτύσσονται νέα «είδη» μισθωτής εργασίας, υπό όρους πολύ πιο άγριας εκμετάλλευσης. Μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης συγκεντρώνει εκείνους που χαρακτηρίζονται ως «οι εκτός των τειχών», αποτελείται στη συντριπτική πλειονότητά του από νεότερες γενιές εργαζομένων, δηλαδή τη φυσική πηγή ανανέωσης και μαζικοποίησης των συνδικάτων.

Η σύνθεση της μισθωτής εργασίας παρουσιάζει και άλλες αλλαγές, δημιουργώντας ένα αντιφατικό σκηνικό. Νέες γκρίζες ζώνες σχηματίζονται και νέοι διαχωρισμοί παρατηρούνται σε ένα άναρχο και αντεργατικό περιβάλλον, όπου η παραδοσιακή διάκριση μεταξύ μισθωτής εργασίας και άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος τείνει να εκλείψει. Έτσι, οι ίδιοι οι όροι εκπροσώπησης αποσταθεροποιούνται πλήρως. Επίσης, τόσο η διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, με την κυριαρχία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όσο και η συστηματική απαξίωση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους συντελούν στην εξάπλωση της «μαύρης» εργασίας.

Συνολικό αποτέλεσμα είναι η συμπίεση και η απαξίωση της εργασίας: Μετά από τις δεκαετίες κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, και εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών με τη δραματική αύξηση της ανεργίας, η επίσημη μισθωτή εργασία περιορίστηκε σημαντικά. Συγκεκριμένα το ποσοστό των εργαζομένων με μισθωτή σχέση εργασίας το 2009 ήταν 57,5% και το 2014 μειώθηκε στο 47,5% επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας μας. Ωστόσο πολλοί νέοι που δουλεύουν με «μπλοκάκι» αποτελούν στην ουσία μισθωτοί. Άρα η αριθμητική δύναμη της εργατικής τάξης αυξάνεται με έμμεσο τρόπο.

Δεύτερον, εκτός από την εργατική τάξη, σημαντικές αλλαγές και ανακατατάξεις παρατηρούνται και στην άλλη βασική τάξη της καπιταλιστικής κοινωνίας, στην αστική τάξη. Θα πει κάποιος, τι μας ενδιαφέρει τι γίνεται «στα σαλόνια των αστών». Ωστόσο, όλοι θα συμφωνήσετε ότι καλό είναι γνωρίζεις τι γίνεται στο «στρατόπεδο του αντιπάλου». Σε ότι αφορά την αστική τάξη, παρ’ ότι αριθμητικά η δύναμη της παραμένει γύρω στο 3-3,5% του ενεργού πληθυσμού, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στους κόλπους της, με ενίσχυση της μονοπωλιακής μερίδας της και ειδικότερα στην κορυφή της, την οικονομική ελίτ.

Η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής από τη δεκαετία ’90, οι εντατικές διαδικασίες συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου και η διεθνής επέκταση των μεγάλων επιχειρήσεων στα Βαλκάνια και σε άλλες χώρες, είχε ως αποτέλεσμα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 να έχουν διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία δεκάδες πολυκλαδικοί-πολυεθνικοί όμιλοι, μικρού, μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, συγκριτικά με το μέγεθος της οικονομίας, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις με βάση τα μεγέθη που υπάρχουν διεθνώς.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Γιάννη Τόλιου, με τίτλο «Η καπιταλιστική ολιγαρχία στην Ελλάδα στις απαρχές του 21^ου αιώνα» (σελ. 222), στο μεταίχμιο του νέου αιώνα, υπήρχαν στην Ελλάδα γύρω στους 280 οικονομικούς ομίλους (τραπεζικοί, βιομηχανικοί, εφοπλιστικοί, εμπορικοί, κατασκευαστικοί, κά), από τους οποίους οι 80 ήταν μεγάλοι με διεθνή παρουσία, σε ορισμένους από τους οποίους υπήρχε σημαντική συμμετοχή ξένων κεφαλαίων. (σελ. 229)

Παράλληλα με την ανάπτυξη των επιχειρηματικών ομίλων, ενισχύθηκε η συνύφανση κεφαλαίων μεταξύ μονοπωλιακών, βιομηχανικών, τραπεζικών, κατασκευαστικών, εφοπλιστικών κλπ, επιχειρήσεων και ισχυροποιήθηκε η θέση της χρηματιστικής ελίτ. Η τελευταία διατηρεί στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ των αστικών κομμάτων και είναι αυτή που στηρίζει την πολιτική των Μνημονίων και της παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη.

Ωστόσο η κρίση επέφερε ανακατατάξεις και στους κόλπους της ίδιας της οικονομικής ελίτ. Οι σημαντικότερες έγιναν πρόσφατα, με την ανάληψη του ελέγχου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών από ξένα funds, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό αν υπάρχει έμμεση συμμετοχή εκπροσώπων της εγχώριας ελίτ σε αυτά. Ανακατατάξεις έγιναν επίσης σε βιομηχανικούς, εμπορικούς και κατασκευαστικούς ομίλους, με εξαγορές και συγχωνεύεις και ισχυροποίηση ορισμένων (πρόσφατο παράδειγμα συγχώνευση Μαρινόπουλου-Σκλαβενήτη, κά).

Ο πυρήνας της ελληνικής ελίτ με εξαίρεση τις τράπεζες, διατηρεί τη δύναμη της και επιμένει «σκληρά» στην πολιτική παραμονής στην ευρωζώνη, τόσο για λόγους οικονομικούς όσο και πολιτικούς, γιατί θεωρεί πολιτικά την ΟΝΕ «ασφαλές λιμάνι», που διευκολύνει στην επιβολή μέτρων μετακύλησης των συνεπειών της κρίσης στην εργατική τάξη και την επιβολή πολιτικής «κοινωνικής ρεβάνς», δηλ. αναίρεση θεμελιωδών δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζόμενων.

Δεν είναι τυχαίο που σε συνθήκες κρίσης, πολλοί πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, ενώ όλο και μεγαλύτερα τμήματα της μισθωτής εργασίας περνούν στην φτωχοποίηση. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των πολύ πλουσίων ελλήνων αυξήθηκε κατά 11% (από 450 σε 505 άτομα) και η περιουσία τους ανήλθε σε 60 δις. Σύμφωνα με το περιοδικό «Forbes», το 2013 στη λίστα των 1.426 μεγαλύτερων δισεκατομμυριούχων του κόσμου, υπήρχαν και τρεις έλληνες (Λάτσης, Νιάρχος, Μυστακίδης).

Τρίτον. Οι αλλαγές στην οικονομία και στην ταξική δομή, αλλάζουν και τους όρους διαμόρφωσης της ταξικής συνείδησης. Από την εποχή του ο Μαρξ είχε επισημάνει, ότι άλλο «τάξη σαν τάξη» και άλλο «τάξη για τον εαυτόν της», δηλαδή τάξη οργανωμένη που διεκδικεί τα ταξικά της συμφέρονται και την επιδίωξη να αναδειχτεί σε κυρίαρχη τάξη. Ωστόσο ο δρόμος για την ανάδειξη της σε κυρίαρχη τάξη δεν είναι στρωμένος, όπως όλοι γνωρίζετε με ροδοπέταλα, αλλά με πολλά ορατά και αόρατα εμπόδια, που αρχίζουν από τις πρακτικές παραπλάνησης, ενσωμάτωσης, τρομοκράτησης, διώξεις, φυλακίσεις και πολλά άλλα. Όπως επισημαίνει ο Κυριάκος Μακαρώνας, στο κείμενό του «Μορφές και μηχανισμοί διαμόρφωσης της ταξικής συνείδησης», στόχος όλων αυτών των μεθόδων είναι «η ενσωμάτωση του υποκειμενικού φορέα της ανατροπής και η συγκατάθεση του στον συγκεκριμένο τρόπο παραγωγής» (σελ. 368).

Ταυτόχρονα η συγκέντρωση κεφαλαίου και η προωθούμενη καπιταλιστική αναδιάρθρωση, εντείνουν τους διαχωρισμούς στους κόλπους της εργατικής τάξης, δυσκολεύουν τις συνθήκες συνδικαλιστικής οργάνωσης και υποχρεώνουν σε επανεκτίμηση τις παραδοσιακές μορφές πάλης. Για παράδειγμα η δημιουργία μεγάλων ομίλων φέρνουν στο προσκήνιο την ανάγκη συντονισμού της δράσης των εργαζόμενων σε πολλές και διαφορετικές επιχειρήσεις, που έχουν τον ίδιο εργοδότη.

Από την άλλη οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, η ανάπτυξη της άτυπης εργασίας η αύξηση της ανεργίας, κά, δυσκολεύουν την ένταξη μεγάλου μέρους των εργαζόμενων στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και την οργάνωση των αντιστάσεων, ενώ διευκολύνουν τις αυθαιρεσίες του κεφαλαίου. Οι συγκεκριμένες δυσκολίες εντείνονται από τις πρακτικές που ακολουθούν οι ηγεσίες ορισμένων εργατικών οργανώσεων και πιο συγκεκριμένα της ΓΣΕΕ και αρκετών Ομοσπονδιών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, οι οποίες εξυπηρετούν είτε εργοδοτικά συμφέροντα είτε κυβερνητικούς σχεδιασμούς.

Προκύπτει κατά συνέπεια η ανάγκη αναπροσαρμογής των μορφών συνδικαλιστικής οργάνωσης και διεκδίκησης, τόσο «από τα κάτω» όσο και «από τα πάνω». Η δημιουργία ευρύτερων συντονιστικών, πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων σωματείων, είναι ένας τρόπος αποδυνάμωσης του εργοδοτικού, κυβερνητικού και γραφειοκρατικού συνδικαλισμού. Ταυτόχρονα σε τοπικό και επιχειρησιακό επίπεδο, η δημιουργία επιτροπών αγώνα, τα δίκτυα αλληλεγγύης, οι εργατικές επιτροπές ελέγχου, οι επιτροπές ανέργων κά, είναι μορφές που διευκολύνουν την οργάνωση των αντιστάσεων και τη διεκδίκηση επίλυσης άμεσων προβλημάτων.

Πρόκειται για το πρώτο βήμα σφυρηλάτησης της ταξικής συνείδησης, η οποία πρέπει παράλληλα να ενισχύεται και σε επίπεδο ιδεών μέσα από δίκτυα ενημέρωσης, αναλύσεις, εκδηλώσεις σαν τη σημερινή αξιοποίηση του διαδικτύου για αξιόπιστη ενημέρωση, ώστε να δυναμώνει το ιδεολογικό και πολιτικό επίπεδο των εργαζόμενων, στον αγώνα για την ανατροπή του Μνημονίου και την υπέρβαση του συστήματος.

Τέταρτον: Ποιες τάσεις διαμορφώνονται για τη συγκρότηση κοινωνικού μετώπου της εποχής μας; Μέσα από τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις ενάντια στο ασφαλιστικό τερατούργημα, γεννήθηκαν νέες δυνατότητες για την συγκρότηση ευρύτατου μετώπου όλων των αντιμνημονιακών κοινωνικών δυνάμεων που περιλαμβάνουν την εργατική τάξη και τα άλλα κοινωνικά στρώματα, που αναπτύσσονται έξω από τα άμεσα πεδία της παραγωγής. Όπως υποστηρίζει και ο Κώστας Μάρκου στο άρθρο του στο ΠΡΙΝ (21/02/2016) «οι κινητοποιήσεις της εργατικής τάξης ενάντια στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο έχουν βαθύτερα αίτια, αλλά «υποκινούνται» κοινωνικά, κυρίως από την ανάγκη αντίστασης ενάντια στον βάρβαρο σφετερισμό εργάσιμου χρόνου και υπεραξίας υπέρ του κεφαλαίου.

Σφετερισμός που πραγματοποιείται μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, της μείωσης άμεσου και έμμεσου μισθού, της ανεργίας και της ελαστικής εργασίας, μέσω της ακρίβειας των προϊόντων λαϊκής κατανάλωσης και της αβάστακτης φορομπηξίας. Σπρώχνονται από την ανάγκη αντίστασης στη σωματική, πνευματική και ψυχική εξουθένωση της εργατικής δύναμης μέσω της εκτίναξης των ρυθμών και του χρόνου εργασίας όσων εργάζονται, υποαπασχολούνται ή εργάζονται μαύρα και της αχρησίας όσων δεν εργάζονται. Επίσης, μέσω της ραγδαίας υποβάθμισης των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών για την προστασία της εργατικής δύναμης από τη φθορά.

Οι κινητοποιήσεις των επιστημονικών κλάδων ενάντια στην ασφαλιστική και φορολογική αφαίμαξη, απηχούν την ανάγκη αντίστασης της διανοητικής και επιστημονικής εργασίας στην άμεση και τυπική υποταγή της επιστήμης στο κεφάλαιο και το κέρδος, στην προλεταριοποίηση μέσω της χαοτικής καταστροφής τους. Αποκαλύπτουν ότι το «μπλοκάκι» δεν είναι παρά ένας φερετζές φθηνής επιστημονικής μισθωτής εργασίας.

Μετά τις καταρρεύσεις του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», δεν πρέπει να υπάρχει άλλη χώρα του υπαρκτού καπιταλισμού, ειδικά στην Ευρώπη, όπου να «περισσεύει» τόσο πολύ, τόσο φτηνό και τόσο επιστημονικά συγκροτημένο εργατικό δυναμικό προς εκμετάλλευση, όσο στην Ελλάδα. Τα μαζικά αγροτικά μπλόκα και οι αγώνες μικρομεσαίων ιδιοκτητών γης, μέσων μεταφοράς και παραγωγής, απηχούν την ανάγκη αντίστασης στην απαλλοτρίωση και συγκέντρωση της μικρής ιδιοκτησίας από τη μεγάλη και μονοπωλιακή, στην υποταγή τους στο αδηφάγο χρηματιστικό και πλασματικό κεφάλαιο μέσω των τραπεζών, των χρηματιστηρίων και των παραγώγων».

Πέμπτον. Με βάση την παραπάνω ανάλυση, είναι όχι μόνο αναγκαία αλλά και εφικτή η οικοδόμηση ενός ευρύτατου μετώπου όλων των ανυπότακτων δημοκρατικών, αντιιμπεριαλιστικών, πατριωτικών, αντιμνημονιακών δυνάμεων, πρώτα απ’ όλα στο κοινωνικό αλλά και στο πολιτικό επίπεδο με τη συμμετοχή όλων των στρωμάτων, φορέων, ρευμάτων και συλλογικοτήτων.

Έχουμε όλοι συμφωνήσει ότι η ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών προϋποθέτει πρώτα απ’ όλα την ενότητα της εργατικής τάξης και δεύτερον, την ευρύτερη συμπαράταξη αντιμνημονιακών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Άρα προκύπτει το θέμα των συμμαχιών. Η πολιτική συμμαχιών για την εργατική τάξη πρέπει να συνδέει το άμεσο με το μακροπρόθεσμο, σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Εδώ προκύπτει και το θέμα της ηγεμονίας, ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει από παλιά το εργατικό κίνημα. Σήμερα βιώνουμε μια αρνητική εξέλιξη, με τη διάψευση των ελπίδων της εργατικής τάξης, που αντί για ακύρωση των Μνημονίων έχουμε την εφαρμογή ενός τρίτου και χειρότερου.!

Η συγκεκριμένη ηγεμονία της εργατικής τάξης στο ευρύτερο μέτωπο των αντιμνημονιακών δυνάμεων, δεν αποτελεί ζήτημα «ανάθεσης», αλλά προϊόν δύο προϋποθέσεων. Αγωνιστική πρωτοπορία σε κινηματικό επίπεδο και πολιτικά αιτήματα που ανοίγουν δρόμους επίλυσης κρίσιμων ζητημάτων(κατάργηση λιτότητας, διαγραφή χρέους, εθνικοποίηση τραπεζών, πραγματική σεισάχθεια και γενναία ρύθμιση των χρεών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, κόκκινων δανείων, παραγωγικός μετασχηματισμός, μείωση ανεργίας, κά). Αιτήματα που ανοίγουν παράλληλα προοπτικές κίνησης σε πιο ριζοσπαστικές αλλαγές προς το «ιστορικά αναγκαίο», τη σοσιαλιστική προοπτική.

Αυτό το μήνυμα περνάει καθαρά σε αυτό το βιβλίο και για αυτό χρειάζεται όχι μόνο να διαδοθεί, όσο κυρίως να διαβαστεί.!!

Καλοτάξιδο λοιπόν και εύχομαι καλή συνέχεια στο ΜΑΧΩΜΕ.!  

*Ο Γρ. Καλομοίρης είναι εκπαιδευτικός και μέλος της Ε.Ε της ΑΔΕΔΥ

**Από την βιβλιοπαρουσίαση της μελέτης του ΜΑΧΩΜΕ