ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ - 21η Μαρτίου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 

ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΔΑΣΟΠΟΝΙΑΣ 

Έχοντας ως αφορμή την Παγκόσμια ημέρα Δασοπονίας (21η Μαρτίου), ας γνωρίσουμε την προσφορά των δασών αποδίδοντας την ανάλογη τιμή σ΄αυτά: 

Τα δάση εκτός από την προσφορά ξυλείας και άλλων αγαθών, προσφέρουν ανεκτίμητες ωφέλειες στον άνθρωπο και διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και βιοποικιλότητας στον πλανήτη. Παράγουν σημαντικές...........ποσότητες ξύλου και βιομάζας, ενώ προσφέρουν ποικιλία δασικών προϊόντων που αξιοποιούνται σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Ο υδρολογικός τους ρόλος είναι σημαντικότατος αφού εξασφαλίζουν την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων νερού άριστης ποιότητας. 

Παγκοσμίως τα δάση προσφέρουν εργασία και εισόδημα σε περισσότερο από 1,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Τα δάση μέσα από τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, παράγουν και απελευθερώνουν οξυγόνο δεσμεύοντας ταυτόχρονα το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα που οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Συμβάλλουν επίσης μεταξύ άλλων, στο φιλτράρισμα της ατμόσφαιρας από βλαβερά σωματίδια και αέρια, στην αποτροπή διαβρωτικών φαινομένων και συνθηκών ερημοποίησης, στην προστασία της βιοποικιλότητας, στην προστασία της χλωρίδας και πανίδας, στον εμπλουτισμό των υπογείων υδάτων και στην καθαρότητα του νερού, στην αναψυχή του επισκέπτη και στη δημιουργία συνθηκών ψυχικής ισορροπίας στο σύγχρονο άνθρωπο των αστικών κέντρων. 

Τα δάση κατά το 15ο αιώνα κάλυπταν περίπου τη μισή έκταση της γης, ενώ σήμερα καλύπτουν περίπου το 32% της χερσαίας επιφάνειάς της και η έκτασή τους φαίνεται να παρουσιάζει συνεχή μείωση. Οι δασικές διαπλάσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση καλύπτουν σχεδόν το 42% της χερσαίας επιφάνειάς της, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 5% των δασών του πλανήτη. 

Τα δάση της Ελλάδας είναι στην πλειονότητά τους φυσικά δάση με ιδιαίτερη οικολογική, αισθητική και οικονομική αξία. Μεγάλο μέρος αυτών (δάση οξιάς, δρυός, αριάς, μικτά και παραποτάμια) ανήκουν στην κατηγορία των αρχέγονων δασών και ως εκ τούτου το ενδιαφέρον τους ξεφεύγει των ορίων της χώρας μας. Είναι δηλαδή σημαντικά τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. 

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας φύονται σημαντικά και σπάνια είδη , τα οποία σε μίξη σχηματίζουν έναν μοναδικό οικότοπο, σπάνιο για τα Ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα. 

Η μετατροπή δασικής γης σε γεωργική, η υπερβόσκηση, οι πυρκαγιές, η μη αειφόρος εκμετάλλευση των δασών, οι μη ορθολογικές διαχειριστικές πρακτικές και η δημιουργία νέων τάσεων οικιστικής ανάπτυξης, αποτελούν τις πιο κοινές αιτίες απώλειας δασικών οικοσυστημάτων, μιας απώλειας που σήμερα ανέρχεται στα 350 τετραγωνικά χιλιόμετρα την ημέρα παγκόσμια. 

Σήμερα δυστυχώς βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή και οι οποιεσδήποτε αρνητικές ενέργειές μας στα δασικά οικοσυστήματα μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες. Με πλήθος από άμεσες αλλά και έμμεσες επιπτώσεις που συνίστανται: 

-Στην υποβάθμιση των δασικών οικοσυστημάτων λόγω κατακερματισμού τους με αποτέλεσμα αφανισμό ειδών πανίδας και χλωρίδας. 

- Στην υποβάθμιση των δασικών οικοσυστημάτων λόγω της αλλαγής των υδρολογικών προτύπων και της αέριας ρύπανσης. 

-Στην επιβάρυνση των επιφανειακών ρεόντων υδάτων με τοξικά στοιχεία ως αποτέλεσμα των κάθε λογής ανεξέλεγκτων αποβλήτων 

-Στην επιβάρυνση και ρύπανση των υπόγειων υδάτων ως αποτέλεσμα είτε της άμεσης επαφής τους με τοξικά στοιχεία και ρυπογόνες ουσίες, είτε μέσω της διήθησης των επιφανειακών επιβαρυμένων υδάτων στους υπόγειους υδροφορείς. 

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί σοβαρή απειλή για τη σταθερότητα των δασικών οικοσυστημάτων και αναμένεται ότι θα προκαλέσει, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, περισσότερη ξηρασία, υψηλότερες θερμοκρασίες και μεγαλύτερης διάρκειας περιόδους ανέμων και καύσωνα, παράγοντες που συμβάλλουν στην έκρηξη και επέκταση δασικών πυρκαγιών, στην απερήμωση και συρρίκνωση των δασών. 

Δυστυχώς κάθε χρόνο, 13 εκατομμύρια εκτάρια δάσους εξαφανίζονται από την επιφάνεια της γης. Αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον των δασών μας, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η διαχείρισή τους θα γίνεται με βιώσιμο τρόπο. Η αποψίλωση των δασών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αλλαγή του κλίματος, επειδή είναι υπεύθυνη για όχι λιγότερο από 18% των εκπομπών CO2. Εκτός από την υπερθέρμανση του πλανήτη, η αποψίλωση προκαλεί πολλές άλλες επιβλαβείς επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της βιοποικιλότητας και της απασχόλησης για τον τοπικό πληθυσμό. 

Τα δάση υφίσταται σήμερα αυξανόμενη πίεση. Κάθε μέρα, αυξάνεται η χρήση ξύλου, (θέρμανση, κατασκευές, διακόσμηση, χαρτί κλπ). Φυσικά, μπορούμε να συνεχίσουμε να το χρησιμοποιούμε, επειδή το ξύλο είναι μια ανανεώσιμη κατ' εξοχήν ύλη. Η παραγωγή ξυλείας απαιτεί τέσσερις φορές λιγότερη ενέργεια από την παραγωγή σκυροδέματος, 60 φορές λιγότερη ενέργεια από την παραγωγή χάλυβα και 130 φορές λιγότερη ενέργεια από την παραγωγή αλουμινίου. Το να χρησιμοποιούμε τα δάση δεν είναι λάθος. Θα πρέπει όμως η χρήση να διέπεται από την αρχή της αειφορίας των καρπώσεων. Εκμεταλλευόμενοι ορθολογικά, ένα δάσος σύμφωνα με τις επιστημονικές αρχές δεν προκαλούμε υποβάθμισή του, εκτός αν η εκμετάλλευση γίνεται ληστρικά και ενεξέλεκτα. Είναι σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, απαραίτητη μια βιώσιμη διαχείριση των δασών (διατήρηση μιας ισορροπίας μεταξύ των οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων ). 

Η έλλειψη διαχείρισης των δασών είναι μια ρωσική ρουλέτα που προωθεί άλλωστε και η συχνότητα των μεγάλων πυρκαγιών με τις πιο δραματικές συνέπειες. Η εξοικονόμηση κόστους λόγω μη διαχείρισης είναι πολύ μικρότερη από ό, τι τα αστρονομικά ποσά των δαπανών καταστολής, οικολογικής αποκατάστασης και της αποκατάστασης των ζημιών. 

Η ανεκτίμητη αξία των δασών για τον άνθρωπο και το περιβάλλον από τη μια και η συνεχής συρρίκνωσή τους από την άλλη, επιβάλλουν την ανάγκη αλλά και την ευθύνη που έχουμε όλοι μας για την προστασία τους. 

Νικήτας Δ. Μάζης MSc 

Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος 

Δ/ντής Δασών Αιτ/νίας