του Γιώργου Αλεξάτου
Το 1962 είναι η χρονιά κατά την οποία ο ελληνικός μεταπολεμικός καπιταλισμός εισέρχεται στη «Χρυσή Εποχή» της ραγδαίας ανάπτυξής του, σύμφωνα με την εύστοχη διατύπωση των Γιάννη Μηλιού και Ηλία Ιωακειμίδη, που κράτησε... μέχρι το 1973. Ήδη, έχει κλείσει η πρώτη περίοδος της οικονομικής ανασυγκρότησης και η δημιουργία της αναπτυξιακής υποδομής, και το ελληνικό κεφάλαιο επενδύει δυναμικά σε μια σειρά τομείς (εμπορική ναυτιλία, κατασκευές, βιομηχανία κ.λπ.), έχοντας εξασφαλίσει εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους μεγάλης κερδοφορίας.
Οι όροι αυτοί σχετίζονται άμεσα με τους κοινωνικο-πολιτικούς συσχετισμούς που διαμόρφωσε η ήττα του λαϊκού επαναστατικού κινήματος το 1949. Η αναπτυξιακή απογείωση του ελληνικού καπιταλισμού συμβαδίζει με την παρατεταμένη και εξαιρετικά εκτεταμένη εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων των εργαζόμενων λαϊκών τάξεων και ιδιαίτερα της εργατικής τάξης και των μικροκαλλιεργητών αγροτών. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 το βιοτικό επίπεδο αυτού του κόσμου παραμένει απελπιστικά χαμηλό και η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση φαίνεται να αποτελεί τη μόνο διέξοδο.
Τσακισμένο από τα χρόνια του Εμφυλίου, το λαϊκό κίνημα και οι μαζικές του οργανώσεις αντιμετωπίζουν ένα πλέγμα αντιδημοκρατικών θεσμικών και εξωθεσμικών περιορισμών και απαγορεύσεων, και οι λαϊκοί διεκδικητικοί αγώνες βρίσκονται σταθερά αντιμέτωποι με την αστυνομική βία και καταστολή.
Εξαιρετικά σοβαρά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καπνοπαραγωγοί, που αποτελούν το 1/5 του συνόλου των αγροτών και μάλιστα το πιο φτωχότερο. Πολύ μικροί κλήροι, άρα και μικρός όγκος παραγωγής, εκβιασμοί από τους καπνεμπόρους για καθήλωση των τιμών αγοράς του καπνού, υπερχρέωση στην Αγροτική Τράπεζα, αλλά και στους μαγαζάτορες των χωριών, που έδιναν «βερεσέ» τους περισσότερους μήνες, περιμένοντας να πληρωθούν όταν θα πουλιώνταν ο καπνός, στο τέλος του χρόνου. Τον ίδιο καιρό οι καπνοβιομηχανίες γνώριζαν μια μεγάλη ακμή, με υπερκέρδη που συναγωνίζονταν αυτά του εφοπλιστικού και του κατασκευαστικού κεφαλαίου.
Απελπισμένοι από την άρνηση της κυβέρνησης Καραμανλή (που είχε προέλθει από τις εκλογές βίας και νοθείας του προηγούμενου χρόνου) να ορίσει τιμές στοιχειωδώς ικανοποιητικές για την παραγωγή του καλοκαιριού του 1962, οι καπνοπαραγωγοί της Ακαρνανίας, των χωριών του Ξηρομέρου κυρίως, αλλά και του νότιου Βάλτου και των χωριών της Τριχωνίδας που βρίσκονταν κοντά στον Αχελώο, πραγματοποίησαν το Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου κινητοποίηση στην Εθνική Οδό Αγρινίου-Αμφιλοχίας. 400 από αυτούς κατέλαβαν τη γέφυρα του Αχελώου στο 24ο χιλιόμετρο, κοντά στο χωριό Σφήνα, κόβοντας τη συγκοινωνία από και προς την Ήπειρο.
Για τη διάλυση των συγκεντρωμένων και την απώθησή τους από τη γέφυρα επιστρατεύθηκε σχεδόν όλη η δύναμη της χωροφυλακής της Αιτωλοακαρνανίας, ενώ οχτώ στρατιωτικά αεροπλάνα τύπου «Ντακότα» απογειώθηκαν από τον Άραξο, μεταφέροντας ενισχύσεις και από τη χωροφυλακή της Αχαΐας.
Οι χωροφύλακες, με πλήρη πολεμική εξάρτυση, προσπάθησαν να διαλύσουν τη συγκέντρωση των καπνοπαραγωγών με δακρυγόνα, αλλά βρέθηκαν αντιμέτωποι με βροχή από πέτρες που τους υποχρέωσε σε υποχώρηση. Και τότε τον λόγο πήραν τα όπλα.
Από τους πυροβολισμούς της χωροφυλακής σκοτώθηκε ο 30χρονος Δημήτρης Βλάχος από το χωριό Λεπενού. Συνολικά, υπήρξαν 29 τραυματίες, 12 χωροφύλακες και 17 αγρότες. Μεταξύ των τραυματιών ήταν και ένα παιδί 11 χρόνων, ο Σταύρος Μπίλας, που πυροβολήθηκε στην κοιλιά.
Μετά τη βίαιη διάλυση της συγκέντρωσης στη γέφυρα του Αχελώου, οι χωροφύλακες κατευθύνθηκαν προς το χωριό Στάνος, όπου 3.000 κάτοικοι και αγρότες από άλλα κοντινά χωριά διαδήλωναν ένοπλοι. Πολλοί απ’ αυτούς, μάλιστα, είχαν κατεβεί στην κινητοποίηση με τα όπλα των ΤΕΑ, που τους είχε εμπιστευτεί το κράτος για την αντιμετώπιση του κομμουνισμού!
Η χωροφυλακή περικύκλωσε το χωριό και ήταν έτοιμη για ένοπλη αντιπαράθεση, η οποία αποφεύχθηκε, μετά από επίσημες διαβεβαιώσεις ότι θα αποχωρήσει και δεν πρόκειται να διωχθεί κανένας από τους οπλοφόρους πολίτες. Εντούτοις, επί πολλές μέρες κατόπιν η περιοχή βρισκόταν σε αναστάτωση, με καθημερινές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις στις πλατείες των χωριών, αλλά και στο Αγρίνιο και το Μεσολόγγι.
Η εξέγερση των καπνοπαραγωγών της Ακαρνανίας, που έμεινε στην Ιστορία ως «εξέγερση του Ξηρομέρου», πυροδότησε την έκρηξη αγροτικών αγώνων σε ολόκληρη την Ελλάδα κατά την επόμενη περίοδο. Σε συνδυασμό με τους μεγάλους εργατικούς και νεολαιίστικους αγώνες εκείνων των χρόνων, και ιδιαίτερα με το γιγάντιο κίνημα δημοκρατικής αντίστασης για τον τερματισμό του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης που είχε επιβληθεί από την περίοδο του Εμφυλίου, οι αγροτικοί αγώνες έδωσαν και το δικό τους στίγμα στη σύντομη άνοιξη που ανέκοψε βίαια το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.
alexatosgiorgos.webnode.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε για τα σχόλια, να χρησιμοποιείτε Ελληνική γραμματοσειρά και σε ευπρεπές επίπεδο, χωρίς να θίγεται η τιμή και η υπόληψη κανενός πολίτη.
(«Δεν δημοσιεύονται σχόλια χυδαία και υβριστικά, καθώς και ανώνυμες καταγγελίες και χαρακτηρισμοί κατά προσώπων που δεν τεκμηριώνονται.”)
Σχόλια άσχετα με το θέμα της εκάστοτε ανάρτησης ΔΕΝ ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ.
Όλα τα σχόλια θα εμφανίζονται μετά την έγκρισή τους αφού διαπιστωθεί ότι δεν εμπίπτουν σε κάποια από τα πιθανά αδικήματα περί τύπου.
Να σημειωθεί ότι απόψεις που εκφράζονται σε άρθρα και κείμενα της συγγραφικής ομάδας δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη των υπευθύνων του ιστολογίου. Όπως επίσης και τα σχόλια των αναγνωστών, τα οποία αντιπροσωπεύουν τους ίδιους...