ΑΓΡΙΝΙΟ: Μεγάλη Παρασκευή του 1944...

Η εκτέλεση των 120

Ένα σημαντικό φωτογραφικό ντοκουμένο είναι μια 

φωτογραφία του κρεμασμένου Αβραάμ Αναστασιάδη,

που πήρε ο παλιός γνωστός φωτογράφος του Αγρινίου

Σπ. Ξυθάλης από μιά παρακείμενη οικοδομή, το αρνητικό

της οποίας είχε εμπιστευθεί στον Σπ. Γερολυμάτο,

όπως διατείνεται ο γιός του Γεράσιμος Γερολυμάτος.

Η δραματική εκείνη Μεγάλη Παρασκευή, ήταν θυσία στο βωμό της λευτεριάς της Πατρίδας. Ό,τι ιερότερο και καλλίτερο έχει ο ελληνικός λαός.

Το Αγρίνιο πρόσφερε στην ιστορία της αγωνιζόμενης Ελλάδας το ολοκαύτωμα των 120 δολοφονημένων παιδιών του. Ποιος θα μπορέσει ποτέ να περιγράψει σ" όλη της την έκταση, τη φρίκη της ημέρας;

Σας μεταφέρουμε εδώ απλές αφηγήσεις για τα γεγονότα της Μεγ. Παρασκευής όπως τα διηγήθηκαν φυλακισμένοι, αυτόπτες μάρτυρες και τσολιάδες ακόμη. Στην κεντρική πλατεία.

Στην πλατεία Μπέλλου διαδραματίζονταν στο μεταξύ άλλες φριχτές στιγμές. Αυτόπτης μάρτυρας διηγείται: 

Στο μισοσκόταδο άκουσα τον θόρυβο ενός αυτοκινήτου που σταμάτησε στην Πλατεία. Άκουσα ακόμα μερικές γερμανικές ομιλίες, που ύστερα απομακρύνθηκαν και φωνές τσολιάδων. Στο βάθος της πλατείας είδα να κινούνται μερικοί τσολιάδες γύρω από τις δύο κολώνες. Δεν κατάλαβα περί τίνος επρόκειτο. 

Πνιχτές άναρθρες φωνές που ακούστηκαν κατόπιν δεν μου άφησαν καμμιά αμφιβολία γι' αυτό που γινόταν: Κρεμούσαν το Σούλο και τον Αναστασιάδη. 

Τον απαγχονισμό του μακαρίτη Σαλάκου τον παρακολούθησα από σιμά.

 Επί κεφαλής του αποσπάσματος ήταν ο περίφημος δήμιος επιλοχίας και έπειτα ανθυπολοχαγός του Τάγματος Ασφαλείας Γεωργόπουλος.

Όταν ετοίμαζαν τη θηλειά ο Σαλάκος φώναζε:

-Θα μ' εκδικηθεί ο λαός του Αγρινίου. Ζήτω το ΕΑΜ.

Με φρίκη άκουσα το Γεωργόπουλο να απαντάει με θηριωδία. 

-Σκάσε παλιοκάθαρμα! και τράβηξε το σκαμνί απ' τα πόδια του θύματος. 

Οι άλλοι τσολιάδες έστρεψαν τα νώτα τους προς την κολόνα για να μη βλέπουν. Απόστρεψα με φρίκη το πρόσωπο και δεν μπόρεσα να συγκρατήσω το παράπονο που μ' έπνιγε.

Έβρεχε εκείνο το τραγικό πρωί της Μεγ. Παρασκευής. Ο ουρανός ήταν κατασκότεινος. Από πολύ νωρίς οι καμπάνες άρχισαν να χτυπούν πένθιμα θρηνώντας τον Εσταυρωμένο Ιησού. Δεν έβλεπες ψυχή στο δρόμο. Και ξαφνικά ακούστηκαν οι ριπές των πολυβόλων. Σαν αστραπή διαδόθηκε πως στην πλατεία έχουν κρεμάσει τρεις. Γυναίκες, παιδιά, γέροντες, νέοι άρχισαν να τρέχουν στους δρόμους έξαλλοι. Μέσα στα μάτια τους έβλεπες έκδηλο τον τρόμο και τη φρίκη.

Έβλεπες γνωστούς σου που σε κοιτούσαν με αλλόφρονα βλέμματα και δεν τολμούσαν να σου πουν λέξη. 

Σ' απόμερα σταυροδρόμια άνδρες και γυναίκες έκλαιγαν στα κρυφά, χαροκαμένες μανάδες τραβούσαν τα μαλλιά τους και χτυπούσαν τα κεφάλια τους στους τοίχους. Βουβός, πνιχτός, ανάμικτος με ένα θανάσιμο ανάθεμα για .....
τους δολοφόνους ανέβαινε από ολόκληρη τη πόλη ο θρήνος για τα 120 αδικοχαμένα παλικάρια της.

Οι κρεμασμένοι έμειναν εκεί όλη τη Μεγ. Παρασκευή και το πρωί του Μεγ. Σαββάτου.

Έγινε η αποκαθήλωση του Χριστού, ο ενταφιασμός του, η χαρμόσυνη Ανάσταση. 

Σάββατο κι αυτοί έμειναν εκεί κρεμασμένοι. Μόλις το μεσημέρι τους ξεκρέμασαν απ' το σταυρό του δικού τους μαρτυρίου και τους έθαψαν μαζί με τους άλλους».

Τα ονόματα των 120

Αγγελάκης Γεώργιος 

Αλεξανδρής Κωνσταντίνος

Αναστασίου Χρήστος,

Αναστασιάδης Αβραάμ

Αντωνόπουλος Γεράσιμος,

Αντωνόπουλος Χρ.

Βλάχας Αλέκος

Βλάχος Δημήτρης

Βίτσας Γιάννης

Γράψας Βασίλης

Γιάγκας Σπύρος

Γυφτομήτσος Γιώργος

Δανίας Γεώργιος

Διαμαντής Γεώργιος

Ζήκας Κωνσταντίνος

Ζήκας Μιχάλης

Καρέλος Θεόδωρος

Κούρτης Βαγγέλης

Κατσαρός (Καραγιάννης) Γιώργος

Καρφής Γιώργος

Κασαγιάννης Πάνος

Κολοβός Χαράλαμπος

Καλλίμαχος Σωτήρης

Καταπόδης Κώστας·

Κυριλής Χρήστος

Κοκορόμπας Γιώργος

Καβγιούλας Γιάννης

Καλυβιώτης Κωνσταντίνος 

Κίτσος Χρήστος

Κουκουμέλας Βασίλης

Κατσάμπελος Νικόλαος

Κουρούπης Αντώνιος 

Μαριώλης Βασίλης 

Μπέλλος Δημήτρης

Μπλήτσας Κωνσταντίνος

Μιχαλόπουλος Δήμος

Μπαρτζώκας Σταύρος

Νικολάου Χρήστος

Νιάφας Απόστολος

Ντελής Αλέξανδρος

Ντελής Ιωάννης

Ντελής Χρήστος

Παπαπάνου Γεώργιος

Παπανίκος Γιάννης

Παπακωνσταντής Χρ.

Παπαδήμος Σταύρος

Παπαευθυμίου Ανδρέας

Πάνης Γεώργιος

Πάνης Ευάγγελος

Παπάς Δημήτριος

Παπάς Διονύσιος

Παπάς Ιωάννης

Πέπας Χαράλαμπος

Σαλάκος Χρήστος

Σβώλης Χρ.

Σισμάνης Φώτης

Σταυρόπουλος Σπύρος

Σκιαδάς Κώστας

Σκαρλάτος Γιάννης

Σούλος Παναγιώτης

Σουπικιώτης Βασίλης

Σουπικιώτης Νι κηφόρος

Σουπικιώτης Χαράλαμπος

Τσικώνης Γεράσιμος

Τσαμίλης Αντώνης

Τσίρκας Γιάννης

Τσιτσόνης Σταμούλης

Ταμπάκης Κωνσταντίνος

Τσίπης Βασίλης

Τζίμας Γιώργος

Τζίμας Σπύρος

Τσούτσης Δημήτριος

Τσούτσης Μιλτιάδης

Τσούτσης Μιχάλης

Τσούτσης Χαράλαμπος

Χαραλαμπίδης Παρασκευάς

Χατζάρα Κατίνα

Χατζηελευθερίου Νικόλαος

Χρηστάκης Γεώργιος

Χρήστου Αριστείδης

Χολέβας Γεώργιος

Σταυράκης Χριστόφορος

Σαμαντάς Χρήστος

Σωκρατάκης Πάνος

ΠΗΓΗ